Để góp phần xây dựng an ninh quốc phòng, xây
dựng và bảo vệ tổ quốc ngày 19/6/2015 tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII đã thông Quan Luật Nghĩa vụ Quân sự và có
hiệu lực thi hành ngày 01/01/2016.
Luật NVQS năm 2015 quy định Công dân có bổn phận
làm nghĩa vụ quân sự, thực hiện nghĩa vụ quân sự là trách nhiệm của mỗi công
dân đối với Tổ quốc, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng,
tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp…. Những công dân đến tuổi tham gia
nghĩa vụ quân sự cần thực hiện tinh thần trách nhiệm, nghĩa vụ của mình
đối với Tổ quốc.
1. Nghĩa vụ quân sự là gì?
Nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công
dân phục vụ trong Quân đội nhân dân. Thực hiện nghĩa vụ quân sự bao gồm phục vụ
tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân theo khoản 1 Điều 4Luật Nghĩa vụ quân sự 2015.
2. Đối tượng đăng ký nghĩa vụ quân sự
Đối tượng đăng ký nghĩa vụ quân sự theo Điều 12Luật Nghĩa vụ quân sự 2015bao gồm:
- Công dân nam đủ 17 tuổi trở lên;
- Công dân nữ trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ
quân sự trong thời bình nếu tự nguyện và quân đội có nhu cầu thì được phục vụ
tại ngũ đủ 18 tuổi trở lên.
3. Đối tượng không được đăng ký nghĩa vụ quân sự
Đối tượng không được đăng ký nghĩa vụ quân sự
theo Điều 13Luật Nghĩa vụ quân sự 2015quy định như sau:
(1) Công dân thuộc một trong các trường hợp sau
đây không được đăng ký nghĩa vụ quân sự:
- Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đang
chấp hành hình phạt tù, cải tạo không giam giữ, quản chế hoặc đã chấp hành xong
hình phạt tù nhưng chưa được xóa án tích;
- Đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã,
phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) hoặc đưa vào trường giáo dưỡng,
cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
- Bị tước quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang
nhân dân.
(2) Khi hết thời hạn áp dụng các biện pháp quy
định tại (1) mục này, công dân được đăng ký nghĩa vụ quân sự.
4. Đối tượng miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự
Theo Điều 14Luật Nghĩa vụ quân sự 2015thì đối tượng miễn đăng ký nghĩa vụ
quân sự được quy định như sau: Người khuyết tật, người mắc bệnh hiểm nghèo,
bệnh tâm thần hoặc bệnh mãn tính theo quy định của pháp luật.
5. Cơ quan đăng ký nghĩa vụ quân sự
Cơ quan đăng ký nghĩa vụ quân sự theo Điều 15Luật Nghĩa vụ quân sự 2015bao gồm:
- Ban Chỉ huy quân sự cấp xã thực hiện đăng ký
nghĩa vụ quân sự cho công dân cư trú tại địa phương.
- Ban Chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức ở cơ sở
thực hiện đăng ký nghĩa vụ quân sự cho công dân làm việc, học tập tại cơ quan,
tổ chức và tổng hợp báo cáo Ban Chỉ huy quân sự huyện, quận, thị xã, thành phố
thuộc tỉnh và đơn vị hành chính tương đương nơi cơ quan, tổ chức đặt trụ sở;
Trường hợp cơ quan, tổ chức không có Ban Chỉ huy
quân sự ở cơ sở thì người đứng đầu hoặc người đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ
chức có trách nhiệm tổ chức cho công dân thực hiện đăng ký nghĩa vụ quân sự tại
nơi cư trú.
6. Trường hợp đưa ra khỏi danh sách đăng ký
nghĩa vụ quân sự
Theo Điều 19Luật Nghĩa vụ quân sự 2015thì các trường hợp đưa ra khỏi danh
sách đăng ký nghĩa vụ quân sự bao gồm:
- Công dân được đưa ra khỏi danh sách đăng ký
nghĩa vụ quân sự trong trường hợp sau đây:
+ Chết;
+ Hết độ tuổi phục vụ trong ngạch dự bị;
+ Trường hợp quy định tại mục 3 và mục 4.
- Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày có xác nhận
của cấp có thẩm quyền, Ban Chỉ huy quân sự cấp xã, cơ quan, tổ chức có công dân
quy định phải báo cáo Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện quyết định.